Investeren in flexibele schil is niet eng

Organisaties huren in grote mate zelfstandig professionals (zp’ers) in. Voor tijdelijke ondersteuning op een project, om een probleem op te lossen dat op dat moment speelt en/of voor expertise die bij de organisatie ontbreekt. Organisaties maken bij de selectie van een professional voor een opdracht veelal de keuze volgens de volgende gedachte: ‘Heeft de professional al vaak eerder een soortelijke opdracht uitgevoerd bij 1) mijn eigen organisatie of 2) vergelijkbare type organisaties (zelfde branche)?’ Een gedachte die deels begrijpelijk is, want de zp’er wordt ingehuurd voor zijn expertise. Hij moet het probleem direct oplossen. Hij moet zo snel mogelijk inzetbaar zijn op het project, dus plug and play zijn is een voordeel.

De kans dat deze zp’er de opdracht tot een goed einde brengt, wordt groter geacht. Laten we er vanuit gaan dat dit waar is. De zp’er doet wat hij eerder meermaals succesvol gedaan heeft en het project slaagt. Opdrachtgever blij, zp’er blij. Alhoewel, is de zp’er daadwerkelijk blij? Hij heeft een tevreden opdrachtgever, een referent, wellicht wordt hij nog eens teruggevraagd voor een andere opdracht. En hij kan de succesvolle opdracht op zijn cv zetten, wat hem helpt in de zoektocht naar een nieuwe opdracht. Allemaal positief. Maar heeft de zp’er zich ook ontwikkeld? Heeft hij daadwerkelijk iets geleerd? Volgens mij heeft hij gewoon zijn ‘kunstje’ herhaald. In hoeverre heeft hij zichzelf dan ontwikkeld? Naar mijn idee niet of in ieder geval minimaal.

Ontwikkeling on the job
Uiteraard is het in eerste instantie aan de zp’er zelf om zich te ontwikkelen. Hij  moet zorgen dat zijn kennis en ervaring op een dermate niveau is dat opdrachtgevers hem interessant vinden. Middels training en opleiding, door kennisuitwisseling met vakgenoten. Echter, juist tijdens een opdracht leert een zp’er het meeste; ontwikkeling on the job. Maar wat nou als een zp’er dus alleen maar ingehuurd wordt om zijn ‘kunstje’ te herhalen? Juist, hij ontwikkelt niet. Eigenlijk hollen we op deze manier met z’n allen de kennis in de flexibele arbeidsmarkt uit. Met de transitie naar een wereld waarin arbeidsrelaties flexibeler worden, is dat op zijn zachts gezegd onhandig.

Waarom investeren?
De mogelijkheid om te kunnen groeien wordt door zp’ers veelgenoemd als het gaat om de beoordeling van hun opdrachtgever, zoals ik ook in mijn eerdere blog over ‘goed opdrachtgeverschap’ aangaf. Als organisaties te boek willen staan als goed opdrachtgever, wat naar mijn idee iedere organisatie zou moeten willen, is het bieden van een uitdaging dus belangrijk. Onlangs bleek uit onderzoek van de Universiteit van Tilburg tevens dat een zp’er die zich uitgedaagd voelt binnen de inhurende organisatie meer betrokkenheid heeft met het project, meer betrokkenheid heeft met de organisatie en daardoor meer kennis deelt met de personen om hem heen. Iets wat heel belangrijk is voor het kennisniveau binnen organisaties.

Markt draait om
Op dit moment levert het organisaties nog weinig problemen op dat ze professionals die ze inhuren weinig tot geen uitdaging bieden. Binnen veel vakgebieden waar zp’ers in actief zijn, is er meer aanbod van professionals dan vraag en zit de opdrachtgever nog ‘aan het stuur’. Met de opwaartse lijn die zichtbaar is in de flexibele arbeidsmarkt, is een kentering echter in zicht. In het tweede kwartaal van 2015 is het aantal opdrachten met bijna 30 procent toegenomen ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar, bleek uit een recente editie van marktmonitor ZP Facts. De economie trekt aan en vraag en aanbod komen weer in balans. Naar verwachting zet die trend ook in 2016 door. Langzaamaan gaan we naar de situatie waarin de zp’er de keuze heeft tussen opdrachten. Op diverse specialistische gebieden binnen de IT is dit zelfs al het geval. Organisaties moeten vandaag investeren in hun imago als goed opdrachtgever, als ze willen dat de zp’er morgen voor hen kiest op het moment dat ze tijdelijk zijn expertise nodig hebben.

Bied kansen
Opdrachtgevers zouden vaker professionals die wel uitdaging vinden in hun opdracht een kans moeten geven. Huur eens een Functioneel Ontwerper in met de ambitie om door te groeien naar Informatie Analist in plaats van de gearriveerde Informatie Analist. Er is allicht een iets groter risico wat betreft het slagen van de opdracht, maar zo wordt geïnvesteerd in de relatie met de zp’ers die dichtbij de organisatie staan en daarmee in de reputatie als goed opdrachtgever.

Soms leeft bij organisaties de angst dat kansen bieden aan zp’ers betekent dat je eigenlijk investeert in ‘niets’ of zelfs in de concurrent. Want de zp’er kan per slot van rekening met zijn opgedane kennis zo – volgende week – bij een andere organisatie aan het werk. Daar zijn het immers flexibele professionals voor. Maar andersom werkt dat dus ook zo; de zp’er die gisteren bij de buurman werkte, werkt vandaag voor jou. De angst is dan ook ongegrond en weerhoudt hen van het centraal stellen van het imago als goed opdrachtgever. Opdrachtgevers die niet inzien dat dit waardevol is voor hun eigen organisatie snijden zichzelf mijns inziens in de vingers en gaan de gevolgen hiervan ondervinden op het moment dat de zp’er morgen de keuze heeft.