50% van Zelfstandig Professionals ’s avonds nog aan het werk

Vrouwen besteden gemiddeld meer tijd aan het huishouden dan mannen. En vrouwen hebben gemiddeld minder inkomen minder dan mannen. These are things we know. Dat prikkelde dan ook de vraag bij economen of er een verband is tussen deze twee observaties. Je zou immers kunnen denken dat het doen van meer werk in het huishouden je minder tijd geeft om te werken. Dit verband wordt doorgaans wel geconstateerd bij personen in loondienst, maar als het gaat om Zelfstandig Professionals (ZP’ers) worden wisselende resultaten gevonden. Dit vraagstuk gaf Konietzko van de Universiteit van Erlangen-Nürnberg reden om eens nader onderzoek te doen naar de tijdsbestedingen van zelfstandigen in verhouding tot werknemers. Hij gebruikte hiervoor enquêtedata van een panel van ruim 20.000 Duitse respondenten. Ik vond dit als wetenschapper een interessant stuk om te lezen en deel graag de bevindingen.

Grofweg zijn er vier manieren om tijd te besteden: aan werk, huishouden/zorgtaken, vrije tijd en ‘regenereren’ (ofwel te slapen en eten/drinken). Zelfstandigen besteden meer tijd aan werk, zowel doordeweeks als in het weekend, en minder tijd aan het huishouden dan werknemers. Daarnaast hebben ze doordeweeks meer tijd nodig om te regenereren, maar in het weekend minder. Gedurende de hele week hebben ze minder vrije tijd. Het geslacht is ook bepalend voor de tijdsbesteding, vooral mannelijke Zelfstandig Professionals maken veel uren op de werkvloer en relatief weinig op de ‘keukenvloer’.

Er zijn ook verschillen tussen de tijdstippen waarop activiteiten voltrokken worden. Werknemers doen het huishouden vaker ’s avonds, terwijl vrouwelijke zelfstandigen het meer in de ochtend en middag doen, vermoedelijk mede mogelijk gemaakt door de flexibiliteit van hun arbeid. Zelfstandigen werken ’s avonds wel langer door. Terwijl 20% van de mannelijke werknemers aan het werk is om 18.00, is dit voor zelfstandigen 50%. Het onderzoek suggereert ook dat vrouwelijke ZP’ers goed de huishoudelijke- en zorgtaken met hun baan kunnen combineren. De tijd die vrouwelijke zelfstandigen aan huishouden besteden heeft namelijk geen invloed op hun inkomen, zelfs niet wanneer ze kinderen hebben onder de 17 jaar. Voor mannelijke ZP’ers zijn de resultaten niet eenduidig.

Recent onderzoek van Panteia suggereert ook dat het kunnen combineren van arbeid en zorg een startmotief is voor vrouwelijke ZP’ers in Nederland. Het betreft naast zorg voor kinderen ook veelal mantelzorg. Vraag is natuurlijk of we bevindingen uit verschillende landen mogen verbinden, maar het is niet geheel onwaarschijnlijk dat de buurlanden gelijkenissen hebben op dit vlak.

Het onderzoek van Konietzko heeft de vragen over het verband tussen inkomen en tijdsbesteding aan het huishouden niet eenduidig beantwoord. Het onderzoek geeft wel leuke inzichten in de dagindeling van zelfstandigen en suggereert het succes van vrouwelijke zelfstandigen in het combineren van huishouden/zorg en arbeid.

Bron: Konietzko, T. (2015). Self-Employed Individuals, Time Use, and Earnings. Journal of Family and Economic Issues, 36(1), 64–83.