De arbeidsmarkt binnen de decentrale overheid beweegt. Waar de centrale overheid een stijging laat zien in het aantal zelfstandige professionals, is bij gemeenten, provincies en waterschappen juist het tegenovergestelde aan de hand. Het aandeel flexibele professionals daalde van 13 procent in 2022 naar 12 procent in 2025. Dat klinkt misschien als een klein verschil, maar voor de dynamiek binnen teams en projecten heeft dit merkbare gevolgen.
Een ervaren, maar vergrijzende populatie
De sector kent een relatief oudere en meer ervaren populatie: 60% van de professionals is ouder dan 45 jaar. De gemiddelde werkervaring in deze sector is hoog: 65% van de professionals valt in de categorie ‘senior’. Dit heeft voordelen, want ervaring zorgt voor kwaliteit en stabiliteit. Tegelijkertijd hangt hier ook een risico aan. De instroom van jongere professionals blijft achter, terwijl de vraag naar frisse blikken en nieuwe vaardigheden stijgt. Zonder gericht beleid dreigt een steeds eenzijdigere samenstelling van het personeelsbestand.
Weinig animo voor loondienst
Sinds 2024 daalt het aantal opdrachten binnen de decentrale overheid en bieden steeds minder professionals zich aan. Die dubbele krimp leidt tot een zichtbaar tekort aan inzetbare professionals voor tijdelijke opdrachten. Tegelijkertijd is in deze sector de bereidheid van zelfstandige professionals om terug te keren in loondienst laag. Slechts 7% zou graag (weer) in vaste dienst willen werken. 31% twijfelt, maar een duidelijke meerderheid van 62% ziet loondienst niet zitten. De sector leunt dus sterk op zelfstandigen die bewust kiezen voor eigen regie. Om deze groep aan te trekken, volstaat een vast contract niet meer. Opdrachtgevers moeten daarom inspelen op de behoefte aan ruimte, flexibiliteit en zelfstandigheid.
Tarieven stijgen, maar verschillen blijven
De gemiddelde tarieven in de decentrale overheid laten een stevige groei zien. In 2025 ligt het gemiddelde boven de 100 euro per uur. Toch betekent dit niet dat alle beroepsgroepen hiervan profiteren. Er zijn flinke verschillen per functie:
- ICT-managers verdienen gemiddeld 1 euro minder dan het gemiddelde markttarief.
- Managers in de zakelijke en administratieve dienstverlening lopen 9 euro achter.
- Beleidsadviseurs verdienen gemiddeld 14 euro minder per uur.
- Bedrijfskundigen en organisatieadviseurs bungelen onderaan, met 15 euro minder dan marktconform.
Deze verschillen maken de sector minder aantrekkelijk voor bepaalde specialistische professionals, zeker in een krappe arbeidsmarkt.
Wat betekent dit voor jou?
Als opdrachtgever binnen de decentrale overheid sta je voor een uitdaging. De vijver met professionals wordt kleiner, de vergrijzing neemt toe en de tarieven lopen op. Dit vraagt om een slimme aanpak:
- Zet actief in op een aantrekkelijk tariefbeleid, vooral voor schaarse profielen.
- Bied uitdagende opdrachten met maatschappelijke impact, dit spreekt zelfstandige professionals aan.
- Richt recruitmentprocessen flexibel in, zodat je snel kan schakelen als de markt verandert.
De arbeidsmarkt van de toekomst vraagt om wendbaarheid, creativiteit en goed werkgeverschap. Wie inspeelt op de wensen van zelfstandige professionals, blijft in staat om de juiste expertise aan te trekken.
Wil je precies weten wat er speelt in de flexibele schil van de decentrale overheid? De Talent Monitor geeft je actuele inzichten en trends. De markt dwingt je tot scherpte, maar biedt ook kansen om het verschil te maken.
