Transparantie en ondersteuning noodzakelijk in snel flexibiliserende arbeidsmarkt
Dat de flexibilisering van de arbeidsmarkt in een stroomversnelling terecht is gekomen wordt duidelijk als we kijken naar Philips, KPN, TomTom en nog vele andere multinationals die onlangs ontslagrondes aankondigden. Het werk moet toch gedaan worden en deze multinationals gaan veelal over op het inhuren van flexibele medewerkers. In zulke ontslagrondes worden werknemers met een vast contract steeds vaker ontslagen via een zogeheten vaststellingsovereenkomst. Hierin spreken de medewerker en de werkgever samen een ontslagvergoeding af zonder dat de rechter daar aan te pas komt. Daarmee onttrekt een groeiend deel van de arbeidsmarkt zich aan het ontslagrecht, waardoor het makkelijker wordt om van de vaste medewerkers af te komen. De vaste contracten worden massaal ingeruild voor flexibele constructies, zoals het zelfstandig ondernemerschap of de payroll-constructies. Bij deze laatste geeft een bedrijf zijn werkgeverschap uit handen en komen medewerkers in dienst van een payroll-onderneming. Hierdoor ontdoet het bedrijf zich van aangelegenheden zoals de salarisadministratie, afdracht van sociale premies en pensioenen, ontslagregels en de specifieke cao’s.
Nu zijn bedrijven sowieso niet zo scheutig met het uitgeven van vaste contracten en dus geneigd om zoveel mogelijk mensen met flexibele contracten te nemen. CVN en FNV willen hieraan een halt toeroepen, maar werkgeversorganisatie VNO NCW is juist voorstander. Ik denk dat het VNO NCW daarin gelijk heeft, want in tijden van een onstuimige economie hebben we de flexibele schil juist hard nodig; het arbeidspotentieel dient te worden ingezet daar waar het rendeert. De flexibilisering van de arbeidsmarkt is juist in deze periode, waarin we van de ene recessie in de andere belanden, een positieve ontwikkeling voor zowel de werkgevers die beter economische klappen kunnen opvangen als de werknemers die sneller een baan vinden.
Daarbij moeten we wel uitkijken dat er geen tweedeling ontstaat tussen medewerkers met een vast contract die (over)beschermd zijn in tegenstelling tot zelfstandig ondernemers die niet of nauwelijks beschermd zijn. Dat leidt alleen maar tot ontevredenheid. Om dit te voorkomen is transparantie noodzakelijk. Onder invloed van technologische ontwikkelingen wordt het steeds eenvoudiger om inhuurconstructies te ontrafelen, relaties tussen marktpartijen inzichtelijk te krijgen en het enorme arbeidspotentieel te benaderen. Daarnaast is ondersteuning van de medewerkers in de flexibele schil noodzakelijk. Bijvoorbeeld in het aanpassen van contracten, beroepsaansprakelijkheidsverzekeringen, het zoeken en vinden van vervolgopdrachten, onderhandelingen en tijdige betaling. Transparantie en ondersteuning zorgen ervoor dat de zelfstandig ondernemer wordt ontzorgd en optimaal kan worden ingezet, wat ten goede komt aan onze economie.